Pomniki w Przyborowie
: 19 paź 2023, 19:17
Tym razem nie jest to zwarty tekst, ale zapis dyskusji, jaka wywiązała się w wątku poświęconym zupełnie innym sprawom.
https://www.austro-wegry.eu/viewtopic.p ... 3&start=40
Dotyczy dwóch nagrobków na cmentarzu nr 274 w Przyborowie.
https://images92.fotosik.pl/692/355adba070061c7amed.jpg
https://images92.fotosik.pl/692/76dd98ed91e4631emed.jpg
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
autor: KG » 16 paź 2023, 16:59
[…]
Obok cmentarza jest nagrobek cywilny z coraz trudniej czytelną tablicą. Odpisałem jej treść przed wielu laty, gdy była w lepszym stanie:
TU
SPOCIWA ŚWIJENTY
PAMIĘCI
STANISŁAW STYRNA
ZABITY WE WOJNIE
8 LISTOPADA 1914
LAT MIAŁ 4
SYN
JANA I TERESA STYRNÓW
Za poprawność głowy nie dam. Być może coś jeszcze było przed słowem ZABITY, zapewne data to 18 listopada.
O cywilnych ofiarach wojny w tej okolicy znalazłem to:
https://old.bazylikaszczepanow.pl/poleg ... odziejski/
Tablica jest zatarta. Autor Poległych… zanotował usłyszaną od mieszkańca wsi informację, że jest to nagrobek Austriaka, właściciela dworu, a więc pewno Bezarda.
Johann Ritter von Bezard zmarł i został pochowany w Opawie (1890). Jego młodszy syn Klemens zginął na morzu, a starszy – Johann (Jan), wojnę przeżył.
https://www.austro-wegry.eu/viewtopic.php?f=49&t=1330
Sprawa nagrobków może podobna np. do historii w Bobrownikach Małych, gdzie pochowano cywilów w obrębie cmentarza wojennego pod figurą św. Jana Nepomucena oraz w Rudce - 15 osób cywilnych pogrzebanych przy kapliczce św. Zofii (zwłoki ekshumowano na cmentarz parafialny w 2016 roku). W obu przypadkach miało to związek z brakiem dostępu do miejscowego cmentarza z powodu działań wojennych. Ale tam front stał długo.
Może szamil coś wyjaśni?
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Pazuzu » 16 paź 2023, 18:43
20 lat temu:
1) przed zabity na pewno było nieczytelne już wówczas słowo
2) data dzienna śmierci na pewno dwucyfrowa, na podstawie samej inskrypcji czy to było 1 czy 2 to ciężko stwierdzić, bo byl tylko fragment górnej części cyfry. Terminy walk raczej każą twierdzić, że 1
3) ja zanotowałem: "Lat miał 4 (44??)"
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
szamil » 16 paź 2023, 22:58
Na stronie zabytek.pl znalazłem informacje które pokrywają się z tym co juz zostało tutaj napisane. Dorzucam również stronę z ksiegi zmarłych Przyborowa.
https://drive.google.com/drive/folders/ ... GaiGklIaii
Co do Bezarda. Na pewno nie jest to Johan, a jego ojciec Andre. Francuski szlachcic w służbie austriackiej. Zmarł na cholerę w 1831 r.
https://bezardowie.pl/rodzina-bezardow/andre-de-bezard/
W karcie cmentarza pojawia się informacje że był to cmentarz morowy.
Jezeli chodzi o Stanisława Styrnę - zarzucę temat mieszkańcom. Będą może bardziej zorientowani.
W karcie cmentarnej jest wzmianka że to cmentarz dzieci, a nie dziecka. W dodatku pojawiła się informacja że tabliczka na nim została rozmyślnie uszkodzona po 1986 r.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
szamil » 16 paź 2023, 23:46
Na zdjęciu z Archiwum Narodowego w Krakowie widać, że w obrębie cmentarza wojennego nie ma grobu Bezarda, jest natomiast widoczny w lewym rogu zdjęcia. Wielkość drzew skłania do wniosku, że nie sa to zdjęcia z okresu budowy, a raczej nieco późniejsze - być może lata 30? Pytanie kiedy grób został przeniesiony. I czy przeniesiono samą konstrukcję, czy też dokonano ekshumacji szczątków.
https://sekowa.info/index.php?go=17&id1=197&ido=485
Ps. w karcie cmentarza z 1987 roku jest wzmianka o wędzarni! doklejonej do muru pomnikowego...
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
KG » 17 paź 2023, 09:29
Przed ZABITY niewiele miejsca. Można spekulować, że brak słowa BYŁ.
Ze wskazanego przez szamila fragmentu księgi parafialnej wynika, że Stanisław Styrna urodził się 27 lipca 1910 roku i był synem Jana i Teresy z d. Borowiec.
Ze względu na przebieg walk również przypuszczam, że prawdopodobna daty śmierci to 18 listopada.
Dobrze byłoby spróbować ustalić, czy cmentarz „morowy” (choleryczny) rzeczywiście jest z pierwszej połowy XIX wieku. Większość takich oznaczonych pochówków to ślady późniejszych epidemii.
W karcie cmentarza „morowego” (1989) Konrad Myśliński napisał – „może 1871 rok”.
W przywołanej księdze parafialnej podano, że Stanisława Styrnę pogrzebano na cmentarzu cholerycznym.
Przykładów zakładania cmentarzy wojennych obok (na?) cholerycznych jest więcej.
W aktach Oddziału Grobów Wojennych zaznaczono, iż mogiły nie były przenoszone, czyli są to pochówki z czasów po przejściu frontu.
Do cytowanego artykułu o rodzinie Bezardów dodać można za prasą z epoki, iż André de Bézard zmarł jako pensjonowany major. Data zgadza się z podaną w artykule – 7 sierpnia 1831. Przyczyny śmierci nie wskazano.
Zachowana podstawa krzyża jest bardzo „motkowa”. Ale to nie wszystko.
W ANK jest szkic powykonawczy cmentarza z 1917 roku z naniesionym grobem i narysowanym nagrobkiem.
https://images89.fotosik.pl/691/4acb973d9f67164bmed.jpg
https://images91.fotosik.pl/645/0305147fe46eb272med.jpg
https://www.austro-wegry.eu/viewtopic.php?f=54&t=2038
https://images92.fotosik.pl/691/f30a0e335996b91bmed.jpg
https://www.austro-wegry.eu/viewtopic.p ... 3&start=40
Dotyczy dwóch nagrobków na cmentarzu nr 274 w Przyborowie.
https://images92.fotosik.pl/692/355adba070061c7amed.jpg
https://images92.fotosik.pl/692/76dd98ed91e4631emed.jpg
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
autor: KG » 16 paź 2023, 16:59
[…]
Obok cmentarza jest nagrobek cywilny z coraz trudniej czytelną tablicą. Odpisałem jej treść przed wielu laty, gdy była w lepszym stanie:
TU
SPOCIWA ŚWIJENTY
PAMIĘCI
STANISŁAW STYRNA
ZABITY WE WOJNIE
8 LISTOPADA 1914
LAT MIAŁ 4
SYN
JANA I TERESA STYRNÓW
Za poprawność głowy nie dam. Być może coś jeszcze było przed słowem ZABITY, zapewne data to 18 listopada.
O cywilnych ofiarach wojny w tej okolicy znalazłem to:
https://old.bazylikaszczepanow.pl/poleg ... odziejski/
- Dopisane: skorygowany wiek dziecka z 14 na 4 lata.
Tablica jest zatarta. Autor Poległych… zanotował usłyszaną od mieszkańca wsi informację, że jest to nagrobek Austriaka, właściciela dworu, a więc pewno Bezarda.
Johann Ritter von Bezard zmarł i został pochowany w Opawie (1890). Jego młodszy syn Klemens zginął na morzu, a starszy – Johann (Jan), wojnę przeżył.
https://www.austro-wegry.eu/viewtopic.php?f=49&t=1330
Sprawa nagrobków może podobna np. do historii w Bobrownikach Małych, gdzie pochowano cywilów w obrębie cmentarza wojennego pod figurą św. Jana Nepomucena oraz w Rudce - 15 osób cywilnych pogrzebanych przy kapliczce św. Zofii (zwłoki ekshumowano na cmentarz parafialny w 2016 roku). W obu przypadkach miało to związek z brakiem dostępu do miejscowego cmentarza z powodu działań wojennych. Ale tam front stał długo.
Może szamil coś wyjaśni?
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
Pazuzu » 16 paź 2023, 18:43
20 lat temu:
1) przed zabity na pewno było nieczytelne już wówczas słowo
2) data dzienna śmierci na pewno dwucyfrowa, na podstawie samej inskrypcji czy to było 1 czy 2 to ciężko stwierdzić, bo byl tylko fragment górnej części cyfry. Terminy walk raczej każą twierdzić, że 1
3) ja zanotowałem: "Lat miał 4 (44??)"
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
szamil » 16 paź 2023, 22:58
Na stronie zabytek.pl znalazłem informacje które pokrywają się z tym co juz zostało tutaj napisane. Dorzucam również stronę z ksiegi zmarłych Przyborowa.
https://drive.google.com/drive/folders/ ... GaiGklIaii
Co do Bezarda. Na pewno nie jest to Johan, a jego ojciec Andre. Francuski szlachcic w służbie austriackiej. Zmarł na cholerę w 1831 r.
https://bezardowie.pl/rodzina-bezardow/andre-de-bezard/
W karcie cmentarza pojawia się informacje że był to cmentarz morowy.
Jezeli chodzi o Stanisława Styrnę - zarzucę temat mieszkańcom. Będą może bardziej zorientowani.
W karcie cmentarnej jest wzmianka że to cmentarz dzieci, a nie dziecka. W dodatku pojawiła się informacja że tabliczka na nim została rozmyślnie uszkodzona po 1986 r.
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
szamil » 16 paź 2023, 23:46
Na zdjęciu z Archiwum Narodowego w Krakowie widać, że w obrębie cmentarza wojennego nie ma grobu Bezarda, jest natomiast widoczny w lewym rogu zdjęcia. Wielkość drzew skłania do wniosku, że nie sa to zdjęcia z okresu budowy, a raczej nieco późniejsze - być może lata 30? Pytanie kiedy grób został przeniesiony. I czy przeniesiono samą konstrukcję, czy też dokonano ekshumacji szczątków.
https://sekowa.info/index.php?go=17&id1=197&ido=485
Ps. w karcie cmentarza z 1987 roku jest wzmianka o wędzarni! doklejonej do muru pomnikowego...
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
KG » 17 paź 2023, 09:29
- Pazuzu pisze: ↑
16 paź 2023, 18:43
20 lat temu:
1) przed zabity na pewno było nieczytelne już wówczas słowo
2) data dzienna śmierci na pewno dwucyfrowa, na podstawie samej inskrypcji czy to było 1 czy 2 to ciężko stwierdzić, bo byl tylko fragment górnej części cyfry. Terminy walk raczej każą twierdzić, że 1
3) ja zanotowałem: "Lat miał 4 (44??)"
Przed ZABITY niewiele miejsca. Można spekulować, że brak słowa BYŁ.
Ze wskazanego przez szamila fragmentu księgi parafialnej wynika, że Stanisław Styrna urodził się 27 lipca 1910 roku i był synem Jana i Teresy z d. Borowiec.
Ze względu na przebieg walk również przypuszczam, że prawdopodobna daty śmierci to 18 listopada.
- szamil pisze: ↑
16 paź 2023, 22:58
Co do Bezarda. Na pewno nie jest to Johan, a jego ojciec Andre. Francuski szlachcic w służbie austriackiej. Zmarł na cholerę w 1831 r.
https://bezardowie.pl/rodzina-bezardow/andre-de-bezard/
Dobrze byłoby spróbować ustalić, czy cmentarz „morowy” (choleryczny) rzeczywiście jest z pierwszej połowy XIX wieku. Większość takich oznaczonych pochówków to ślady późniejszych epidemii.
W karcie cmentarza „morowego” (1989) Konrad Myśliński napisał – „może 1871 rok”.
W przywołanej księdze parafialnej podano, że Stanisława Styrnę pogrzebano na cmentarzu cholerycznym.
Przykładów zakładania cmentarzy wojennych obok (na?) cholerycznych jest więcej.
W aktach Oddziału Grobów Wojennych zaznaczono, iż mogiły nie były przenoszone, czyli są to pochówki z czasów po przejściu frontu.
Do cytowanego artykułu o rodzinie Bezardów dodać można za prasą z epoki, iż André de Bézard zmarł jako pensjonowany major. Data zgadza się z podaną w artykule – 7 sierpnia 1831. Przyczyny śmierci nie wskazano.
- szamil pisze: ↑
16 paź 2023, 22:58
W karcie cmentarnej jest wzmianka że to cmentarz dzieci, a nie dziecka. W dodatku pojawiła się informacja że tabliczka na nim została rozmyślnie uszkodzona po 1986 r.
Zachowana podstawa krzyża jest bardzo „motkowa”. Ale to nie wszystko.
W ANK jest szkic powykonawczy cmentarza z 1917 roku z naniesionym grobem i narysowanym nagrobkiem.
https://images89.fotosik.pl/691/4acb973d9f67164bmed.jpg
- (Archiwum Narodowe w Krakowie, zbiór GW)
https://images91.fotosik.pl/645/0305147fe46eb272med.jpg
- (Archiwum Narodowe w Krakowie, zbiór GW)
https://www.austro-wegry.eu/viewtopic.php?f=54&t=2038
- szamil pisze: ↑
16 paź 2023, 23:46
Ps. w karcie cmentarza z 1987 roku jest wzmianka o wędzarni! doklejonej do muru pomnikowego...
https://images92.fotosik.pl/691/f30a0e335996b91bmed.jpg