Karpatská toulání. Vojenské hřbitovy Dušana Jurkoviče

Cmentarze I wojny światowej
KG
Posty: 758
Rejestracja: 19 maja 2018, 16:16

Karpatská toulání. Vojenské hřbitovy Dušana Jurkoviče

Post autor: KG » 03 lut 2019, 08:35

Od dłuższego czasu w internecie pojawiały się kolejne filmy, pokazujące cmentarze Dušana Jurkoviča i Łemkowszczyznę. Jiří Lomňanský właśnie zakończył cykl, jako przedostatni przedstawiając materiał o swoim rodzinnym Cieszynie (centrum dowodzenia w czasie wojny) i obszernie podsumowując swoje wędrówki.
Ostatni odcinek jest o wyremontowanym cmentarzu na Rotundzie, który wywarł na autorze filmów największe wrażenie. Nie jest zresztą w tym odosobniony.

Jeśli ktoś lubi filmy akcji, to nie ten adres. Opowieść toczy się nieśpiesznie, jest osobista i refleksyjna. Często i dość długo widać tylko twarz komentującego. Może nawet za długo, ale taka to konwencja, popularna w internecie. Narracja jest oczywiście po czesku (autor język polski zna doskonale, co słychać w jednym z odcinków), ale, przynajmniej w moim przypadku, umiarkowana porcja czeskiego piwa poprawia percepcję języka. Nazwy nie podam, bo mogłoby to być potraktowane jako lokowanie produktu. Jak obejrzycie, dowiecie się, do jakiej niezdrowej używki piję.

Jeśli ktoś zna te cmentarze, niech się nie spodziewa nadmiaru nowych informacji, bo też filmy nie mają zasypać czeskiego widza szczegółową wiedzą.
Nie znalazłem relacji z cmentarzy 4 i 5 (Grab). Cmentarz na Sieniawie (Wola Cieklińska,10) to chyba tylko zdjęcia. Mimo prób, autor nie trafił do cmentarza w Lipnej (pewno poszedł ekstremalnie błotnistą drogą zwózkową). Prawdopodobnie gdyby był tam kilka tygodni później dostrzegłby wyciętą w chaszczach i wydeptaną szeroką ścieżkę do transportu (w rękach i na plecach) wszystkich materiałów koniecznych przy społecznie prowadzonym remoncie.
viewtopic.php?f=54&t=53&start=70
Tak się zresztą składa, że w ostatnich miesiącach sporo zaszło zmian - Długie, Wirchne, Lipna, Wysota, Gładyszów, Wola Cieklińska. Są (i będą następne) powody, by wrócić…

Autor filmów wiesza na cmentarzach wstążki w barwach czeskich i stara się robić to na grobach czeskich żołnierzy. Ponieważ ja też się plączę po jurkowiczowych cmentarzach, więc się na te „třikolorki” tu i ówdzie natykałem. W odcinku o Gładyszowie, gdzie wówczas nie było tabliczek, waha się, na którym grobie dać wstążkę.
Intuicja go nie zawiodła (ale nie do końca) – pod wybranym krzyżem został pochowany chorąży rezerwy Gottlieb Kyselka z LIR. 25, a więc z pułku, którego okręgami uzupełnień były Brno i Kromieryż. Z akt archiwum wojskowego w Pradze można się dowiedzieć, że Bohumil Kyselka urodził się w 1890 roku w miejscowości Ořechov, czyli tuż pod Brnem. Zginął 17 lutego 1915 roku w rejonie wzgórza 686 na zachód od Jasionki (czyli na Popowych Wierchach) i tam też dwa dni później został pogrzebany w lesie. Z kolei w archiwum w Krakowie zachował się list z 1917 roku ojca oficera, Františka Kyselki z Groß Urhau, czyli Ořechova. Na podstawie informacji od frontowego kolegi syna opisuje on miejsce pierwotnego pochówku (między Jasionką a Ługiem) i prosi o zdjęcie grobu i kliszę, czemu stało się zadość. Również w wykazie pochowanych na cmentarzu 55 podano, że oficer został ekshumowany z lasu gminnego wsi Zdynia.

Bohumil Kyselka w 1913 roku otrzymał stopień kadeta rezerwy, a na kilkanaście tygodni przed śmiercią awansowany został na chorążego rezerwy. W maju 1915 roku pośmiertnie odznaczono go srebrnym Medalem za Dzielność 1. klasy.
W prasie z wiosny 1915 roku można znaleźć notatkę, iż na karpackim froncie zginął B.Kyselka, artysta, uczeń kompozytora Vítězslava Nováka. Rok wcześniej informowano, iż w maju 1914 roku Buhumil Kyselka zdał w Pradze egzamin państwowy - jako jedyny spośród 19 egzaminowanych śpiewaków - z odznaczeniem.
Więcej informacji o Bohumilu Kyselce i jego rodzinie:
https://encyklopedie.brna.cz/home-mmh/? ... load=28353

Brat Bohumila, Mojmir, był znanym brneńskim architektem, drugi z braci - Jaroslav - zmarł podczas służby wojskowej na tyfus w 1915 roku.
Z notatki wynika, że grób w Gładyszowie jest pusty, gdyż zwłoki śpiewaka zostały ekshumowane i przewiezione na cmentarz w Brnie.

Odcinek o cmentarzu nr 55 jest z roku 2018. Przypuszczalnie, gdyby Jiří Lomňanský filmował cmentarz trochę później, na krzyżu Bohumila Kyselki byłaby już tabliczka (założyliśmy ją z Jankiem 7 lipca).
https://images89.fotosik.pl/117/3b58dfc9326a27b6med.jpg
(zdjęcie w trakcie montażu, jeszcze bez kapturków zakrywających wkręty)

I jeszcze na koniec.
W podsumowaniu (odcinek o Cieszynie) autor zaznacza, że chociaż stoi „dvěma nohami na zemi”, czuł się czasem dziwnie. Film o Gładyszowie zakończył zaś tak:
https://images89.fotosik.pl/117/0a78d9d8db0a7c2fmed.jpg
Przejrzałem dokładnie. Czyżby 0:58 ? Racjonalnie podchodząc - ruch kamery i układ traw. Ale czy zawsze musimy być racjonalni ?



https://www.youtube.com/watch?v=PjOm4lKaQTA
Ożennna 1 i 2

https://www.youtube.com/watch?v=wBiKbrewGPw
Ożenna 3, ale przede wszystkim beskidzkie krajobrazy

https://www.youtube.com/watch?v=8wJfnEKq76E
Krempna 6

https://www.youtube.com/watch?v=p82EAbxu2_4
Desznica 7, Nowy Żmigród 8, Łysa Góra 9

https://www.youtube.com/watch?v=rbxIPyrAPdc
Wola Cieklińska 11

https://www.youtube.com/watch?v=1dGf7y10Sus
Radocyna 43, Długie 44

https://www.youtube.com/watch?v=Jn4Sq8yZE4g
Konieczna-Beskidek 46, Konieczna 47, Zdynia 52

https://www.youtube.com/watch?v=CrdnFnT9uUY
Konieczna 47, ale przede wszystkim beskidzkie bezdroża

https://www.youtube.com/watch?v=JZbRCQU7K5Q
Regetów 48

https://www.youtube.com/watch?v=WAWDDPStpFY
Blechnarka 49, Wysota 50,

https://www.youtube.com/watch?v=Orlc3vHRUuA
Rotunda 51

https://www.youtube.com/watch?v=5DTTms_9wYA
Czarne 53

https://www.youtube.com/watch?v=QFpcW767XkE
Krzywa 54, ale przede wszystkim taborowanie w Banicy

https://www.youtube.com/watch?v=RzqD-wf5Nms
Gładyszów 55

https://www.youtube.com/watch?v=1gYrMPSDbok
Smerekowiec 56, Uście Gorlickie 57

https://www.youtube.com/watch?v=FMvzuO72r2w
Przysłup-Magura 58, Przysłup 59

https://www.youtube.com/watch?v=91B9jO8gwFg
Przełęcz Małastowska 60

https://www.youtube.com/watch?v=4Re15-coSw8
Wirchne 61, Banica 62

https://www.youtube.com/watch?v=5lCzQrgLmnw
Pustki

https://www.youtube.com/watch?v=kgX6klEd0i4
kilka innych, w tym Cieklin 14, ale tylko część z kaplicą

https://www.youtube.com/watch?v=54323_3 ... _DQnOkp898
Cieszyn, podsumowanie cyklu

I jeszcze kilka o Łemkowszczyźnie:
https://www.youtube.com/watch?v=9HVKKR06oUs
https://www.youtube.com/watch?v=OIolrxC3wT8
https://www.youtube.com/watch?v=nieq6ageKMk
https://www.youtube.com/watch?v=pH0DNO_R9eY

ODPOWIEDZ

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 14 gości